Praktijkdeel

In ‘Finding Nemo’ hebben de makers veel aandacht besteed aan het menselijk maken van de vissen. Door het menselijk maken van de vissen, kunnen ze goed emoties uitbeelden. Aangezien wij al werken met mensen (kinderen), willen wij emoties uitbeelden met de leerlingen bij de lessen drama en beeldende vorming 2D.

Onze lessenserie bestaat uit 4 delen:
- Drama met clichés
- Drama zonder clichés
- Beeldende vorming 2D met clichés
- Beeldende vorming 2D zonder clichés
Wij hebben ervoor gekozen om de leerlingen eerst met clichés te laten werken, zodat ze kunnen oefenen met het uitbeelden van emoties bij de vakken drama en beeldende vorming 2D. Wanneer de leerlingen dit goed onder de knie hebben, voelen ze zich meer op hun gemak bij de opdrachten. Hierdoor kunnen ze de opdrachten eenvoudiger uitvoeren wanneer ze geen clichébeelden mogen gebruiken.

Les 1
Drama met clichés

Uitleg
De leerlingen krijgen in tweetallen kaarten waar woorden op staan die emoties uitdrukken. Wanneer de leerlingen de emotie in zich op hebben genomen, beelden ze deze uit voor de rest van de klas. De leerlingen in de klas moeten raden wat er wordt uitgebeeld. Wanneer alle tweetallen aan de beurt zijn geweest, worden de kaarten weer opgehaald. Vervolgens krijgen de tweetallen opnieuw een kaart. Nu moeten ze weer een emotie uitbeelden, maar alleen met hun gezicht. Hun hele lichaam moet mee spreken. Met deze oefening denken de leerlingen al wat meer na over het uitbeelden van de emoties. Hierdoor wordt de stap naar het uitbeelden zonder clichés eenvoudiger.

Voorbereiding
Als voorbereiding moet de leerkracht kaarten maken waar woorden op staan die emoties uitdrukken, zoals blij, boos, verdrietig etc. De leerkracht moet afbeeldingen verzamelen waarop de vissen van ‘Finding Nemo’ emoties uitdrukken. Verder moet de leerkracht tweetallen maken.

Organisatie
Deze les wordt klassikaal gegeven en uitgevoerd. De leerlingen werken bij deze les in tweetallen en raden met elkaar de uitgebeelde emotie. De leerlingen moeten dus goed samenwerken, naar elkaar luisteren en naar elkaar kijken.

Lesopbouw
Inleiding
De leerkracht laat de afbeeldingen met de vissen aan de leerlingen zien. De leerlingen moeten goed bekijken welke emotie de vissen uitstralen en waardoor dit komt. Komt dit door het gezicht? Komt dit door de houding? Daarna legt de leerkracht het eerste deel van de opdracht uit en geeft ieder tweetal een kaart.

Kern
De leerlingen beelden de emotie voor de klas uit. Wanneer iedereen is geweest, worden de kaarten opgehaald. De leerkracht legt het tweede deel van de opdracht uit en geeft de leerlingen een nieuwe kaart. Vervolgens bespreken de tweetallen, hoe ze deze emotie uit gaan beelden met hun hele lichaam. Wanneer de tweetallen weten hoe ze de emotie uit gaan beelden, doen ze dit weer voor de heel de klas. De rest van de klas raadt welke emotie er wordt uitgebeeld.

Slot
De leerkracht evalueert de les met de leerlingen. Wat ging er goed? Wat kan er nog beter in een volgende les?

Voorkennis
Alle leerlingen hebben wel eens emoties gezien, maar de meeste leerlingen hebben nog niet veel geoefend met het uitbeelden van emoties.

Lesdoel
Aan het einde van de les weten de leerlingen hoe ze met hun gezicht en hun lichaam emoties uit kunnen beelden.
De leerlingen voelen zich meer op hun gemak voor de klas.

Tijdsindicatie activiteit
De inleiding duurt ongeveer 5 minuten
De kern duurt ongeveer 20 tot 30 minuten
Het slot duurt ongeveer 5 minuten
Dit alles hangt af van de grootte van de klas en het niveau van de leerlingen op het gebied van drama.

Materialen
- Kaarten met woorden die emoties uitdrukken
- Afbeeldingen van emoties van vissen uit ‘Finding Nemo’

Les 2
Drama zonder clichés

Uitleg
Om de vorige les nog even te herhalen, noemt de leerkracht bepaalde emoties op die de leerlingen moeten uitbeelden met heel hun lichaam. Hierbij noemt de leerkracht een leerling die dit voor de klas wil laten zien, zodat iedereen weer met het goede bezig is.
Wanneer dit goed gaat, gaan we een stapje verder. De leerlingen mogen nu geen clichébeelden laten zien, dus geen lachende gezichten bij de emotie blij etc. Dit is iets wat de leerlingen moeilijk gaan vinden en waar ze goed over na moeten denken. Daarom is het belangrijk dat de leerkracht veel rond loopt om te kijken en te luisteren waar de leerlingen mee bezig zijn. Wanneer de leerkracht weet op welk niveau de groepjes zitten, kan de leerkracht gepaste tips en aanwijzingen geven. Als de leerlingen klaar zijn, moeten ze het laten zien aan de rest van de klas. De klas moet dan raden welke emotie ze uit beelden. Verder beoordeelt de klas gelijk hoe origineel het is. Hierdoor letten de leerlingen goed op het gebruik van clichébeelden en kunnen ze elkaar aanvullen en verbeteren. De clichébeelden mogen namelijk niet worden gebruikt.

Voorbereiding
De leerkracht gebruikt de kaarten waar de emoties op staan van de vorige les. Daarnaast moet de leerkracht groepen van vier leerlingen maken.

Organisatie
Deze les wordt klassikaal gegeven en uitgevoerd. De leerlingen voeren de opdracht uit in groepen van vier. De rest van de klas raadt met elkaar de uitgebeelde emotie en let op de afwezigheid van clichébeelden.

Lesopbouw
Inleiding
De leerkracht herhaalt het tweede deel van de vorige les (het uitbeelden van emoties met het hele lichaam).
Daarna legt de leerkracht het spel van deze les uit.

Kern
De leerlingen lezen met hun groep de kaart en bedenken een manier om hun emotie uit te beelden zonder clichébeelden te gebruiken. Wanneer ze weten hoe ze hun emotie uit gaan beelden, wordt dit voor de rest van de klas gedaan. De overige leerlingen geven wanneer de emotie is geraden, feedback over de positieve en negatieve punten.

Slot
De leerkracht evalueert deze les met de leerlingen. Wat vonden ze moeilijk? Welke problemen hadden ze? Hoe zijn de problemen opgelost? Wat vonden ze leuk aan de opdracht? En waarom?

Voorkennis
De leerlingen hebben in de vorige les al geoefend met het uitbeelden van emoties met hun gezicht en hun houding. Hierdoor zitten de leerlingen eerder en gemakkelijker in de opdracht van deze les. De leerlingen durven zich ook beter te uiten.

Lesdoel
Aan het einde van de les kan de helft van de leerlingen een emotie uitbeelden zonder gebruik te maken van een clichébeeld.

Tijdsindicatie activiteit
De inleiding duurt ongeveer 10 minuten
De kern duurt ongeveer 30 tot 45 minuten
Het slot duurt ongeveer 5 minuten
Dit is weer afhankelijk van de grootte van de groep en van het niveau van de leerlingen.

Materialen
- Kaarten met emoties van de vorige les

Les 3
Beeldende vorming 2D met clichés

Uitleg
Naar aanleiding van de vorige twee dramalessen gaan de leerlingen de emoties nu uitbeelden op papier. Om dit te kunnen doen, moeten de leerlingen wel geprikkeld worden. Dit doet de leerkracht door afbeeldingen van emoties uit een andere animatiefilm te laten zien en te bespreken met de leerlingen. Wanneer dit is gedaan, kiezen de leerlingen zelf een emotie die ze willen tekenen. Voor deze opdracht mogen de leerlingen clichébeelden gebruiken, ze mogen hierbij verder denken dan alleen aan de gezichtsuitdrukkingen. Leerlingen die erg snel klaar zijn moeten meerdere emoties tekenen.

Voorbereiding
De leerkracht moet zorgen voor afbeeldingen van emoties uit een andere animatiefilm. Daarnaast moet de leerkracht zorgen voor voldoende tekenpapier en kleurpotloden.

Organisatie
De inleiding van deze les is klassikaal. Daarna gaan de leerlingen allemaal voor zichzelf aan het werk. Ze mogen wel met elkaar overleggen en elkaar op ideeën brengen.

Lesopbouw
Inleiding
De leerkracht laat de afbeeldingen van emoties uit een andere animatiefilm zien en bespreekt deze met de leerlingen. Daarna legt de leerkracht de opdracht uit en gaan de leerlingen aan het werk.

Kern
De leerlingen tekenen hun uitgekozen emotie. Dit kan op heel veel manieren. De leerkracht probeert de verschillende manieren te stimuleren, door de leerlingen complimenten te geven die net afwijken van de eerste gedachte bij een clichébeeld (denk aan rode lippen bij liefde i.p.v. hartjes etc.).

Slot
De leerkracht laat verschillende tekeningen zien en bespreekt deze met de leerlingen. Wat is er nou zo cliché aan en wat maakt hem iets minder cliché?

Voorkennis
Alle leerlingen kennen clichébeelden bij emoties. De ene leerling is op het gebied van tekenen verder ontwikkeld dan een andere leerlingen. Hier moet de leerkracht rekening mee houden, zodat alle leerlingen een positief gevoel hebben en houden.

Lesdoel
Aan het einde van de les kunnen alle leerlingen clichébeelden tekenen bij emoties.

Tijdsindicatie activiteit
De inleiding duurt ongeveer 10 minuten
De kern duurt ongeveer 45 minuten
Het slot duurt ongeveer 5 minuten
Dit hangt af van de snelheid van de leerlingen met beeldende vorming.

Materialen
- Afbeeldingen van emoties uit een andere animatiefilm
- Tekenpapier
- Kleurpotloden

Les 4
Beeldende vorming 2D zonder clichés

Uitleg
De leerkracht begint met het bespreken van een aantal tekeningen van de vorige les. Hierbij stelt de leerkracht vragen als: Wat is er cliché aan dit beeld? Hoe kan deze emotie getekend worden zonder clichébeelden te gebruiken?
Bij deze opdracht gaan de leerlingen emoties tekenen zonder clichébeelden te gebruiken. De leerlingen mogen dezelfde emotie gebruiken als van hun andere tekening, maar dit hoeft niet. Een paar tips om de leerlingen op weg te helpen:
Denk veel aan het gebruik van gepaste kleuren bij het uitbeelden van een emotie, zoals warme kleuren bij liefde of blij en sombere kleuren bij verdriet en eenzaamheid.
Denk ook aan het hanteren van het potlood: bij boos hard drukken en meer krassen en bij geluk egaler kleuren.

Voorbereiding
De leerkracht moet zelf ideeën hebben bij de manier van uitbeelden van emoties zonder het gebruik van een clichébeeld. Hierdoor kan de leerkracht leerlingen op weg helpen die er zelf niet uit komen.
Daarnaast moet de leerkracht zorgen voor voldoende papier en kleurpotloden.

Organisatie
De les begint klassikaal en wordt daarna individueel uitgewerkt. De leerlingen mogen wel binnen hun groep overleggen en rustig praten.

Lesopbouw
Inleiding
De leerkracht bepreekt clichébeelden met de leerlingen aan de hand van de tekeningen van de vorige les. Vervolgens legt de leerkracht de nieuwe opdracht uit.

Kern
De leerlingen gaan emoties tekenen zonder clichébeelden te gebruiken. De leerkracht loopt tijdens de kern rond om de leerlingen te helpen en te stimuleren. Leerlingen die snel klaar zijn, gaan nog een emotie tekenen.

Slot
De leerkracht bespreekt een aantal goede resultaten met de leerlingen. Wat is hier sterk aan? Wat benadrukt de emotie?

Voorkennis
De leerlingen hebben ondertussen veel lessen gehad die in het teken stonden van emoties uitbeelden. Hierdoor hebben de leerlingen veel beelden paraat wanneer ze denken aan emoties. Het maken van een tekening zonder clichébeelden, wordt waarschijnlijk moeilijk.

Lesdoel
Aan het einde van de les kan de helft van de leerlingen een emotie tekenen zonder gebruik te maken van clichébeelden.
Alle leerlingen oefenen natuurlijk met het tekenen zonder clichébeelden, maar niet alle leerlingen hebben direct succes. De leerkracht moet wel zorgen voor een positief gevoel bij de leerlingen, door altijd goede punten te benoemen van de tekening.

Tijdsindicatie activiteit
De inleiding duurt ongeveer 10 minuten
De kern duurt ongeveer 60 minuten
Het slot duurt ongeveer 10 minuten
Dit hangt sterk af van het niveau van de leerlingen. Wanneer er niet op één moment voldoende tijd is, kan de les in twee delen worden gesplitst.

Materialen
- Tekeningen van de vorige les
- Tekenpapier
- Kleurpotloden